Azərbaycan və Gürcüstanın regional sabitliyə xidmət edən münasibətləri
Prezident İlham Əliyev: “Bu gün Gürcüstan-Azərbaycan əlaqələri bütün istiqamətlər üzrə uğurla inkişaf edir”
Gürcüstan-Azərbaycan münasibətləri Cənubi Qafqaz regionunda mühüm rol oynayır. Hər iki ölkə strateji tərəfdaşlıq münasibətləri quraraq enerji, nəqliyyat və təhlükəsizlik sahələrində əməkdaşlığı gücləndirirlər. Bu münasibətlər regional sabitliyi təmin etməkdə əhəmiyyətlidir. Gürcüstan və Azərbaycan, birgə layihələr, məsələn, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu kimi, regionun iqtisadi inkişafını dəstəkləyir. Eyni zamanda, münaqişə zonasının yaxınlığında yerləşmələri, regional təhlükəsizlik məsələlərini daha da ön plana çıxarır. Bu səbəbdən, iki ölkə arasındakı dostluq münasibətləri yalnız ikitərəfli deyil, həm də regional sülh və sabitlik üçün vacibdir.
Qədim tarixi köklərə malik Azərbaycan-Gürcüstan münasibətləri uğurlu inkişaf yolu keçərək, strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlmişdir. Azərbaycan Respublikası Gürcüstanla ikitərəfli əlaqələrinə xüsusi əhəmiyyət verir və ikitərəfli əməkdaşlığı bütün istiqamətlər üzrə dərinləşdirmək və genişləndirməkdə maraqlıdır. İki ölkə arasında ali səviyyədə təşəkkül tapmış fəal siyasi dialoq ikitərəfli əməkdaşlığımızın təhlükəsizlik, müdafiə, iqtisadi, ticarət, enerji, nəqliyyat-logistika, turizm, mədəni-humanitar və digər sahələrində əldə olunmuş ciddi nəaliyyətlərin əsasını təşkil edir. Bu gün Azərbaycan-Gürcüstan əlaqələrində fəal işbirliyinin müşahidə edilmədiyi hər hansı bir sahə mövcud deyildir. Bu vaxta kimi iki ölkə arasında 123 sənəd imzalanmışdır.
Bütün bunlarla yanaşı, Azərbaycan və Gürcü xalqları arasında əsrlər boyu mövcud olan dostluq, mehriban qonşuluq və qardaşlıq münasibətləri, tarixən iki xalqın bir-birinə olan bağlılığını nümayiş etdirir. Prezident İlham Əliyev yanvarın 17-də Bakıda Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze ilə görüşündən sonra mətbuata verdiyi bəyanatında bu haqda danışıb: “Bu ənənələr bu gün də yaşayır. Bu gün Gürcüstan-Azərbaycan əlaqələri bütün istiqamətlər üzrə uğurla inkişaf edir. Bizim siyasi əlaqələrimiz bütün qonşular üçün nümunə ola bilər. İqtisadi sahədə yaxşı nəticələr var. Azərbaycan Gürcüstan iqtisadiyyatına 3,6 milyard dollar sərmayə qoyub. Əlbəttə, bu onu göstərir ki, hökumətinizin uğurlu iqtisadi siyasəti, sərmayələrin cəlb edilməsi, Gürcüstanda olan çox müsbət sərmayə iqlimi bütün investorları həvəsləndirir. O cümlədən Azərbaycan investorları da böyük həvəslə Gürcüstana öz sərmayələrini qoyurlar”. Azərbaycan və Gürcüstan, coğrafi yaxınlıq və tarixi əlaqələr sayəsində bir çox mədəniyyət, ənənə və dil sahələrində bir-birini təsir etmişdir. Hər iki xalqın mədəni irsi və adət-ənənələri bir-birini tamamlayır. Mədəni festivallar, musiqi və ədəbiyyat sahəsindəki mübadilələr, xalqlar arasında dostluq bağlarını möhkəmləndirir. İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq və ticarət əlaqələri, dostluğun daha da dərinləşməsinə şərait yaradır. Enerji, nəqliyyat və kənd təsərrüfatı sahələrindəki birgə layihələr bu əlaqələri daha da gücləndirir. Hər iki ölkənin vətəndaşları arasında mədəni, təhsil və turizm sahəsindəki mübadilələr, dostluq münasibətlərini daha da gücləndirir. Bu səbəblərdən, Azərbaycan və gürcü xalqları arasındakı dostluq və qardaşlıq münasibətləri, yalnız tarixi deyil, eyni zamanda müasir dövrdə də önəmli bir yer tutur.
Diqqət çəkən məqam Parlament seçkilərindən sonra Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze ilk səfərini Azərbaycana edib. Baş nazir İrakli Kobaxidzenin bu işgüzar səfəri dövlətimizin başçısının dediyi kimi, Gürcüstan-Azərbaycan əlaqələrinin nə qədər yüksək səviyyədə olmasından xəbər verir. Buna görə Prezident İlham Əliyev Baş nazir İrakli Kobaxidzeyə xüsusi təşəkkürünü bildirib. Ümumi olaraq bu səfər ölkələrimiz arasında yüksək səviyyəli əlaqələrin daha da inkişafına töhfə vermək və qarşılıqlı maraq doğuran sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirmək məqsədi daşıyır. Səfər zamanı Prezident İlham Əliyevlə Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze görüşüblər. Bu zamanı ikitərəfli münasibətlərin gündəliyində duran cari məsələlər müzakirə olunub. Səfər iki ölkə arasındakı iqtisadi münasibətləri gücləndirmək üçün yeni imkanlar aça bilər. Enerji layihələri və ticarət sahəsində birgə təşəbbüslərin müzakirəsi, regionda iqtisadi sabitliyi artırmağa kömək edəcək. Gürcüstan və Azərbaycanın birgə mülahizələri, Cənubi Qafqazdakı təhlükəsizlik məsələlərini daha da gücləndirə bilər. Bu, regional münaqişələrin həlli və sabitliyin qorunması baxımından əhəmiyyətlidir. Səfər, iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin daha da inkişafına, diplomatik əlaqələrin möhkəmlənməsinə və qarşılıqlı dəstəyin artırılmasına şərait yaradacaq. Bu cür səfərlər regional dinamikaların dəyişdiyi bir dövrdə əhəmiyyətli bir rol oynayır və gələcək əməkdaşlığın istiqamətlərini müəyyən edir.
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu kimi layihələrin inkişafı müzakirə oluna bilər. Bu layihələr, regionun enerji və nəqliyyat sistemlərinin güclənməsinə xidmət edir. Cənab Prezident bəyanatında bildirib ki, iki ölkə arasında enerji sahəsində əməkdaşlıq xüsusilə əhəmiyyətlidir: “Təbii ki, energetika sahəsindəki iki ölkə arasındakı əməkdaşlıq həm ölkələrimiz üçün, həm daha böyük, geniş coğrafiya üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Birgə həyata keçirdiyimiz neft-qaz layihələri bu gün bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyinin əsasını təşkil edir. Təkcə onu demək kifayətdir ki, Gürcüstan tranziti vasitəsilə Azərbaycan hazırda 11 ölkəyə öz təbii qazını ixrac edir, ildən-ilə ixrac artır. Keçən il bu, 25 milyard kubmetrə çatmışdır və bunun 10 faizi – ümumi ixracımızın 10 faizi Gürcüstanın payına düşür. Mənə verilən məlumata görə, Gürcüstanın istehlak etdiyi təbii qazın 80 faizdən çoxu Azərbaycan mənşəlidir. Yəni, bu, doğrudan da çox böyük, xüsusi əhəmiyyətə malik olan layihədir və getdikcə bizim qaz ixrac coğrafiyamız genişlənəcək. Bizim yeni qaz yataqlarımız bu il işə düşəcək. Gələn il, ondan sonrakı illər üçün də yeni kəşf edilmiş yataqlar mövcuddur. Ona görə getdikcə təbii qazın ixracı artmalıdır və artacaqdır”. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsi, yük daşımalarını asanlaşdıraraq regionda logistika sahəsində mühüm bir dəhliz yaradıb. Bu layihə, Avropa və Asiya arasında iqtisadi əlaqələri daha da gücləndirir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Trans-Anadolu Qaz Boru Kəməri (TANAP) kimi enerji layihələri, regionun enerji təhlükəsizliyini artırır və Avropa bazarlarına çıxışı asanlaşdırır. Bu sahələrdəki inkişaflar, həm Gürcüstan, həm də Azərbaycanın strateji məqsədlərinə xidmət edir və Cənubi Qafqazın regional dinamikasını müsbət yöndə təsir edir.
Nurullayeva Zenfira İslam qızı
Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin xor ixtisası üzrə müəllimi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
