Prezident İlham Əliyev: “Ölkələrimiz arasındakı siyasi dialoq müntəzəm xarakter daşıyır”
Azərbaycanla əlaqələri möhkəmləndirmək istəyən beynəlxalq tərəfdaşların sayı ildən-ilə artır. Prezident İlham Əliyevin uğurlu, çoxşaxəli xarici siyasəti nəticəsində ölkəmizin beynəlxalq aləmdə əhəmiyyəti artır, bütün dünyada getdikcə daha çox tərəfdaş cəlb olunur.
Azərbaycan ilə ərəb dünyası arasında böyük tarixi-mədəni əlaqə mövcuddur və Misir bu baxımdan xüsusi yer tutur. Prezident İlham Əliyevin 2024-cü ilin iyunun 8-də Misirə səfəri iki ölkə arasında ikitərəfli əməkdaşlığa yeni səhifə açacaq. Bunu Prezident İlham Əliyev Qahirədə rəsmi səfəri zamanı mətbuata verdiyi bəyanatından da görmək olur. Cənab Prezident bəyanatında bu səfərin Misir-Azərbaycan əlaqələrinin inkişafına böyük töhfə verəcəyini deyib: “Ölkələrimiz arasındakı siyasi dialoq müntəzəm xarakter daşıyır. Bu siyasi dialoq bundan sonra da davam ediləcək”. Afrika qitəsinin şimal-şərqində, Yaxın Şərq bölgəsində yerləşən Misir Ərəb Respublikası 1991-ci il dekabrın 26-da Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyıb. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci il martın 27-də qurulub. Misirin Bakıdakı səfirliyi 1993-cü ilin aprelindən, Azərbaycanın Qahirədəki səfirliyi isə 1994-cü ilin yanvarından fəaliyyət göstərir.
Xatırladaq ki, 2022-ci il Azərbaycan ilə Misir arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 30 illiyi qeyd olundu. Və bu illər ərzində iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi, ticarət, mədəni və digər sahələrdə yaxşı inkişaf etmiş əməkdaşlıq formalaşıb.
O vaxtdan bəri iki ölkə enerji, tikinti, əczaçılıq, mədənçıxarma və bir çox başqa sahələrdə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı davam etdirir. Bu günə qədər Misir və Azərbaycan arasında 70-dən aratıq əməkdaşlıq sazişi imzalanıb. Yeri gəlmişkən, 8 iyun tarixində Azərbaycanla Misir arasında 8 sənəd imzalanıb.
Azərbaycan və Misir arasında hökumətlərarası iqtisadi, texniki və elmi əməkdaşlıq üzrə Birgə Komissiya 2002-ci il oktyabrın 3-də yaradılıb. Bundan başqa, Azərbaycan parlamentində Azərbaycan-Misir parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir.
Hökumətlərarası komissiyanın beşinci iclası 2022-ci il fevralın 25-də Bakıda keçirilib. Görüşün yekunu olaraq, iki ölkənin Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentlikləri arasında, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi (AZPROMO) ilə Misirin Ticarət və Sənaye Nazirliyi arasında 4 anlaşma memorandumu imzalanıb. Eyni zamanda görüş çərçivəsində Azərbaycan-Misir biznes forumu keçirilib. İyunun 8-də Qahirədə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Misir Ərəb Respublikasının Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi ilə geniş tərkibdə görüşündə hökumətlərarası komissiyanın növbəti iclasının Misirdə keçiriləcəyi qərar alınıb.
2022-ci ilin sonuna olan məlumatlara görə Azərbaycan ilə Misir arasında ticarət dövriyyəsi 16,1 milyon dollar təşkil edib ki, bunun da 2,5 milyon dolları ixrac, 13,6 milyon dolları isə idxal edilib. Cənab Prezident bəyanatında bu haqda danışaraq ticarət dövriyyəsinin bir neçə dəfə artdığını vurğulayıb: “Ancaq mütləq rəqəmlər hələ ki, bizi qane etmir. İmzalanmış sənədlər, əldə edilmiş razılaşmalar ticarət dövriyyəni artıracaqdır. İlk növbədə, energetika, bərpaolunan enerji növlərinin istehsalı, neft sənayesi, əczaçılıq, alüminium sənayesi sahələrində və digər sahələrdə yaxşı nəticələr əldə etmək mümkün olacaq”.
Ölkələr arasında müntəzəm uçuşlar da həyata keçirilir. Lakin hər iki ölkə hava nəqliyyatının genişləndirilməsində, Qahirə ilə Bakı arasında müntəzəm sərnişin və yük reyslərinin həyata keçirilməsində maraqlıdır. Üstəlik, Misir dəfələrlə Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş torpaqlarının bərpası prosesində iştirak etməkdə maraqlı olduğunu bildirib. Tikinti və yol infrastrukturu üzrə ixtisaslaşan Misirin ən böyük şirkətləri Al Mocawloon Al Arab və Dorra Group Azərbaycana səfər edərək bərpa prosesində iştirak etməkdə maraqlı olduqlarını bildiriblər.
İyunun 8-də Azərbaycan və Misir prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşündə də Misir şirkətlərinin Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində bərpa-quruculuq işlərində iştirak etməkdə maraqlı olduqları vurğulanıb.
Güclü siyasi əlaqələr dövlətlərə müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq qurmağa kömək etmişdir. Bütün qeyd olunanları nəzərə alaraq, Azərbaycan ilə Misir arasında əməkdaşlığın dünya miqyasında qarşılıqlı dəstəyə əsaslanan gələcək inkişafı üçün böyük potensialı var.
Qasımov Səyavuş Kamran oğlu,
Avrasiya Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
